28 tháng 6, 2015

Steve Jobs, một con người siêu phàm

Ông là một con người siêu phàm nhưng đoản mệnh, thọ 56 tuổi, nhưng ông để lại cho cuộc đời một vĩ nhân, một người đã thay đổi thế giới. Ông đã hoàn thành sứ mệnh và trở về...

Jobs là một người ăn chay

Không nhiều người biết rằng Jobs là một người ăn thuần chay trong rất nhiều năm. Và cũng nhờ vào chế độ ăn chay nghiêm ngặt của này (thuần chay: không trứng, sữa, mật ong hay bất cứ thành phần nào liên quan đến động vật) đã giúp cho ông duy trì cuộc sống thêm 30 năm nữa kể từ ngày tế bào ung thư bắt đầu phát tán trong tuyến tụy năm ông 24 tuổi.

Dr. John McDougall, hiện đang công tác tại đại học Michigan State University đồng thời là một bác sĩ ngoại khoa chuyên nghiên cứu về chế độ dinh dưỡng dựa vào nguồn gốc thực vật; đã tuyên bố rằng chính nhờ việc ăn thuần chay đã giúp kéo dài cuộc sống của Steve Jobs lâu như vậy. Tuyên bố của ông được công bố rộng rãi trên truyền thông tại Mỹ đã làm xúc động cộng đồng những người trường chay trên thế giới.

Dr. John McDougall presents "Why Did Steve Jobs Die?" from the McDougall Advanced Study Weekend, February 2012.

   

Jobs đến với tâm linh từ thời niên thiếu

Ông chỉ tải một cuốn sách trên máy iPad 2 của mình là An Autobiography of a Yogi. và đọc đi đọc lại nó mỗi năm.

Năm 1974, Jobs khi đó mới 19t đã cùng một người bạn là Daniel Kottke, lang thang khắp Ấn Độ để “tìm kiếm sự giác ngộ tâm linh”. Không may cho Jobs, vị minh sư bí ẩn mà ông muốn diện kiến vừa qua đời. Không tìm được sự giác ngộ tâm linh như mong muốn, ông trở về California trong trang phục của một nhà sư.

Steve Jobs thực tập thiền từ thuở thanh niên, ở độ tuổi thường
chẳng mấy ai quan tâm tới vấn đề sinh, lão, bệnh, tử..
Trở về Mỹ, Jobs dành nhiều thời gian tìm hiểu về Thiền tại Trung tâm Thiền Los Altos ở California trước khi nghiên cứu sâu hơn về Thiền dưới sự hướng dẫn của Thiền sư Kobun Chino Otogawa, người về sau được Jobs mời làm “cố vấn tâm linh” cho công ty phần mềm NeXT.

Jobs từ bỏ đạo Cơ đốc từ năm 13 tuổi khi ông thấy những đứa trẻ chết đói trên bìa tạp chí Life. Sau một chuyến đi tới Ấn Độ khi còn trẻ, tính giản đơn trong đạo Phật đã ảnh hưởng đến các cảm nhận về thiết kế của Jobs sau này. Tuy nhiên, vào những ngày cuối đời, ông nghĩ nhiều hơn về Chúa và thế giới bên kia. "Đôi khi, tôi tin vào Chúa. Đôi khi tôi lại không. Nhưng từ khi bị ung thư, tôi bắt đầu tin hơn. Có thể vì tôi tin vào cuộc sống mới sau cái chết. Cái chết có lẽ giống như một sự bật/tắt công tắc vậy".

Jobs tin vào định nghiệp

Trong bài nói chuyện trước hàng ngàn sinh viên của trường đại học danh tiếng Stanford vào ngày tốt nghiệp 12.6.2005; Câu chuyện đầu tiên mà Steve Jobs giới thiệu trong diễn văn của mình đó là việc bỏ học nửa chừng của ông ta. Nghe rất cảm động. Ông ta bỏ học không phải vì lười biếng mà vì cảm thấy buồn và xấu hổ khi phải tiêu quá nhiều tiền để dành cả đời của bố mẹ nuôi trong khi bản thân ông lại không thực sự cảm nhận được những điều mà ông cho là có giá trị thật sự. Ông đã quyết định từ giã ngôi trường chỉ sau sáu tháng theo học. Tuy nhiên, môn học viết chữ đẹp (calligraphy) đã lôi kéo sự quan tâm của ông. Ông đã theo học những lớp thư pháp mà ông không hề nghĩ rằng sau này ông đã áp dụng chúng vào trong các mẫu thiết kế của Apple.

Steve Jobs đã khuyên các bạn trẻ trong lễ tốt nghiệp của họ rằng, “... Bạn không thể nối kết những dấu chấm khi nhìn về phía trước; bạn chỉ có thể nối kết chúng khi nhìn lại quá khứ. Cho nên bạn phải tin tưởng rằng những dấu chấm đó thế nào rồi cũng sẽ nối kết với tương lai của bạn bằng cách này hay cách khác. Bạn hãy tin tưởng vào điều gì đó ở chính mình: bản năng, định mệnh, cuộc sống, nghiệp lực, vân vân. Lối tiếp cận này chưa bao giờ làm cho tôi thất vọng, và nó đã tạo ra những thay đổi quan trọng trong cuộc sống của tôi”. (... You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards. So you have to trust that the dots will somehow connect in your future. You have to trust in something - your gut, destiny, life, karma, whatever. This approach has never let me down, and it has made all the difference in my life).

Mười năm sau, khi hồi tưởng lại, Steve Jobs đã nhận ra rằng sự thành công của ông được quyết định bởi những yếu tố quan trọng đó là: ông đã nhìn đời bằng chính đôi mắt của mình; ông đã nói với đời bằng chính tiếng nói từ nội tâm của mình, và ông đã sống giữa đời bằng tình yêu cái đẹp sâu thẳm đến từ trái tim của chính mình.

Jobs quan niệm về cái chết

Năm 2004, Jobs 49t, ông phát hiện mình bị ung thư.. ông chia sẽ về cái chết: “Không ai muốn chết cả. Thậm chí người muốn lên thiên đàng cũng không muốn chết để đến đó. Tuy nhiên, chết là điểm đến chung cho tất cả chúng ta. Chưa bao giờ có ai trốn thoát nó được. Và rằng, rất có thể Chết là một tạo phẩm tốt đẹp của đời sống. Nó là điểm thay đổi cuộc sống. Nó dọn sạch cái cũ và mở đường cho cái mới. Ngay bây giờ, cái mới là bạn, nhưng rồi ngày nào đó, không mấy lâu đâu, bạn sẽ từ từ trở thành cái cũ, và sẽ bị dọn sạch. Xin lỗi, vấn đề trở nên quá bi thương, nhưng nó là sự thật”. (No one wants to die. Even people who want to go to heaven don’t want to die to get there. And yet death is the destination we all share. No one has ever escaped it. And that is as it should be, because Death is very likely the single best invention of Life. It is Life’s change agent. It clears out the old to make way for the new. Right now the new is you, but someday not too long from now, you will gradually become the old and be cleared away. Sorry to be so dramatic, but it is quite true).

Quán niệm về cái chết để sống tốt đẹp hơn...
Lối chỉ thẳng vào sự thật của cuộc sống biến chuyển vô thường rõ ràng nghe có vẻ ảm đạm và u buồn thật đấy! Nhưng đó không phải là một quan điểm bi quan mà là sự thật cho dù bạn muốn nói ra hay là không. Nên nhớ rằng, quán niệm về chết không phải để chết; quán niệm về chết là để sống tốt đẹp hơn và làm cho chính cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn trong mọi lĩnh vực và giá trị của nó.

Quán niệm về Chết theo tinh thần Phật giáo mà Steve ứng dụng vào đời sống của mình hẳn không hề mang dấu ấn bi quan nào hết. Trái lại, nó mở ra một con đường thênh thang với biết bao cơ hội chuyển hóa và thăng tiến theo giấc mơ lý tưởng của mình, bỏ lại đằng sau tất cả những vướng bận vào được mất, hơn thua cho cuộc sống nhị nguyên. Vâng, đấy chính là sức công phá vĩ đại của một tâm thức đã vượt lên trên thế giới vô thường vì đã “tỏ ngộ” về vô thường. Hẳn bạn không cần phải chờ cho tới khi già chết rồi mới hiểu được những giá trị chân thật của cuộc đời!

Jobs những câu nói bất hủ

Ông có rất nhiều câu nói bất hủ, nhưng tôi thích nhất 3 câu này của ông.

1. "Luôn nhớ rằng mình sẽ phải chết là cách tốt nhất mà tôi biết để tránh sa vào suy nghĩ mình có cái gì để mất. Khi bạn chẳng còn gì, không có lý do nào để bạn không đi theo chính trái tim mình".

Cũng tại buổi diễn thuyết tại ĐH Stanford, câu chuyện thứ 3 vị khách mời Steve Jobs đã kể rằng: “Tôi nhìn vào gương mỗi sáng và tự hỏi: Nếu hôm nay là ngày cuối cùng của đời mình, tôi có muốn làm trong hôm nay những gì mà tôi dự định không? Và bất cứ khi nào câu trả lời “Không” xuất hiện liên tục trong quá nhiều ngày, tôi biết tôi cần phải thay đổi thứ gì đó”.

Steve Jobs kể rằng ông đã nhìn vào gương mỗi sáng và tự hỏi như thế từ khi ông đọc được câu này vào năm 17 tuổi: “Nếu bạn sống mỗi ngày như thể đó là ngày cuối cùng của mình, đến một ngày nào đó bạn chắc chắn sẽ đúng” (If you live each day as if it was your last, someday you’ll most certainly be right.), và việc ghi nhớ rằng mình sẽ chết được Steve Jobs nhìn nhận như là một công cụ lợi hại nhất mình tình cờ có được”, và công cụ đó đã giúp ông đưa ra những chọn lựa quan trọng nhất trong đời.

2. "Công việc sẽ chiếm phần lớn thời gian trong cuộc đời bạn, và cách duy nhất để cảm thấy hoàn toàn hài lòng là làm những gì bạn cho là tuyệt vời. Và cách duy nhất để làm tốt là yêu lấy công việc bạn đang làm. Nếu bạn chưa tìm thấy công việc yêu thích, hãy cứ tiếp tục. Đừng dừng lại. Sẽ đến lúc con tim chỉ cho bạn thấy bạn đã tìm được nó".

Bạn không biết đam mê của mình là gì? Không sao cả. Hãy chọn làm điều gì đó thú vị và có lợi cho tài chính của bạn. Một công việc mà người ta sẽ phải trả tiền để bạn làm.

Sau đó hãy làm việc thật chăm chỉ, nâng cao các kỹ năng, dù đó là công việc sáng tạo, bán hàng hay quản lý… tất cả những gì chuyên môn của bạn yêu cầu. Cảm giác thỏa mãn và trọn vẹn từ những thành công nho nhỏ sẽ cho bạn động lực để tiếp tục làm việc chăm chỉ và hoàn thiện các kỹ năng.

Rồi sẽ có một ngày bạn thức dậy và cảm thấy cực kỳ viên mãn - bởi bạn đang làm một công việc tuyệt vời, một công việc mà bạn đã yêu thích..

3. "Tôi không trở về Apple để kiếm tiền. Tôi đã đủ may mắn để trở nên giàu có. Khi mới 25 tuổi, tôi đã có khối tài sản trị giá 100 triệu USD. Tôi quyết định không để điều đó hủy hoại cuộc đời mình. Chẳng có cách nào để tiêu hết số tiền đó cả, và tôi không dùng tiền để chứng minh trí tuệ của mình"

Jobs cho hay đã chứng kiến tiền bạc ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi người ở Apple như thế nào và thề sẽ tránh sống xa hoa: "Tôi không để tiền bạc hủy hoại cuộc đời tôi. Bill Gates cuối cùng đã là người giàu nhất thế giới. Tôi không biết đó có phải mục tiêu của ông ấy không, nhưng nếu đúng thì ông ấy đã đạt được rồi. Nhưng đó không phải đích đến của tôi".

Như người ta vẫn nói: Theo đuổi vật chất sẽ khiến bạn cảm thấy bớt hạnh phúc đi.

Hãy thử nghĩ, bạn muốn có một ngôi nhà lớn hơn. Bạn cần một ngôi nhà lớn hơn. Và bạn mua nó. Bạn cảm thấy thật tuyệt cho tới khi nhận ra ngôi nhà lớn cuối cùng chỉ là ngôi nhà mà thôi.

Đó là vì vật chất chỉ mang lại hạnh phúc tạm thời. Để hạnh phúc hơn, đừng theo đuổi tiền bạc. Hãy tìm kiếm trải nghiệm.

Phi Điệp sưu tầm

Steve Jobs wiki; Bài diễn văn gốc của Steve Jobs tại Standford
VnExpress; VNExpress 2; Sách gối đầu giường của Jobs; 3 triết lý sống của Jobs

Ebook Hồi ký Steve Jobs: tiếng Việt - tiếng Anh